هنر منبت کاری| تاریخچه هنر منبت کاری ، هنری درخشان و سنتی

همانطور که می‌دانید، منبت جزو صنایع دستی و هنری محسوب می‌شود، زیرا یک هنرمند منبت کار ذوق وهنر دست خود را چاشنی کار کرده و به وسیله ی قطعه های چوب بی جان ، باعث ایجاد نقش و نگارهایی برجسته و زیبا شده است . و این عمل را با قوه تخیل ، ذوق هنری خود انجام می دهد ، هنر منبت کاری به معنای حکاکی و کنده‌کاری بر روی اجسام علی‌الخصوص چوب طبیعی درختان می باشد . از قدیم این هنر ارزشمند ایرانی، نقش مهمی در زیبایی بناهای تاریخی و اجسام تاریخی در ایران زمین داشته است و امروزه نیز به دلیل ایجاد حس نوستالژیک و سنتی که به همراه دارد ، در چیدمان و دکوراسیون منازل و آشپزخانه، کاربرد وسیعی دارد . . بر این اساس که این آثار هنری نسبت به انواع دیگر بها و ارزش بالاتری دارد . با مطالعه تاریخچه ی هنر منبت کاری به اطلاعات ناب و تاریخی این هنر دست پیدا می کنیم . تاریخچه هنر منبت کاری ، هنری درخشان و سنتی را به نمایش می گذارد .

• 

تاریخچه هنر منبت کاری

اگر چه تاریخی دقیقی از این هنر در دست نیست ، ولی منبت کاری داری قدمت دیرینه ی ۱۵۰۰ ساله است . چوب که ماده ی اولیه و اصلی این هنر را تشکیل می دهد به عنوان متریال قابل دسترس و ارزان برای بشر محسوب می شود . و هنرمندان هنر منبت کاری به وسیله چوب ها به کنده کاری و برجسته کاری ، به خلق آثاری ماندگار و جاوید پرداخته اند . اما بر اساس مطالعاتی که تاریخ شناسان انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که بازه ی زمانی که برای این هنر می توان محسوب کنیم دوره ی ساسانیان می باشد . حتی نقش و نگارهایی از دوره هخامنشیان نیز به جا مانده است که گویای قدمت این هنر از آن دوره می باشد . مهمترین آثار شناخته شده منبت کاری در ایران دارای قدمت ۱۲۰۰ ساله می باشد که درب چوبی مسجد جامع عتیق شیراز را تشکیل می دهد . که از چوب تبریزی و گردو در ساخت آن به کار رفته است .

• 

منبت چیست ؟

در قدم اول ما شما را با لغت منبت و منبت کاری آشنا می نماییم . معنی لغوی منبت به معنی رویش گیاه می باشد . به این دلیل ایرانیان این اسم را برای این هنر اصیل انتخاب نموده اند که نقوش گل ، برگ و گیاهان بر روی آن به کار می بردند . اگر بخواهیم تعریف دقیقی از منبت کاری داشته باشیم ، باید گفت که هنر منبت کاری هنر کنده کاری و برجسته کاری بر روی چوب طبیعی می باشد . تمام مراحل تولید این هنر به وسیله دست انجام می شود . غالبا این عمل بر روی چوب انجام می شود اما امروزه بر روی زمینه هایی از جنس سنگ و فلز نیز صورت می گیرد و به وسیله هنر منبت کاری انواع مختلف محصولات تولید می شود که بسیار مورد توجه و چشم نواز می باشد .

• 

پایتخت منبت کاری در ایران

برای اطلاع شما عزیزان باید گفت که پایتخت هنر منبت کاری در ایران ، شهر ملایر می باشد . شهرملایر یکی از شهرهای همدان می باشد پیشینه هنر منبت کاری در این شهر به دوره زندیه برمی گردد . ملایر بیش از ۷۰ درصد از منبت ایران و جهان را تأمین می کند و بیشترین حجم کارگاه در این شهر قرار دارد و حدود بیست هزار نفر در این شهر به هنر منبت کاری مشغول می باشند . و در صادرات انواع محصولات منبت نیز موفق عمل نموده است . علاوه بر شهر ملایر می توان به شهر تویسکران ( همدان ) ، شهر گلپایگان ( اصفهان ) ، آباده  ( شیراز ) نیز اشاره نمود . پس نتیجه می گیریم هنر منبت کاری هنر بومی و ایرانی محسوب می شود .

• 

برجسته ترین چوب های به کار رفته در صنعت منبت کاری

همان طور که اشاره نموده ایم متریال اصلی هنر منبت کاری ، چوب می باشد . کنده کاری را بعد از کشیدن طرح بر روی سطح چوب انجام می دهند . منبت کاری با توجه به طرحی که انتخاب می نمایید ، می تواند دارای زمینه یا بدون زمینه باشد . باید در انتخاب نوع چوب دقت فراوان نمایید که کیفیت کار به نوع چوب و دوام آن بستگی دارد . این نکته را باید متذکر شد که نوع چوب انتخاب شده با توجه به منطقه و در دسترس بودن نوع درخت متفاوت می باشد . در بین طیف وسیعی از درختان که در این هنر به کار می رود ، درختان زیر از پرکاربردترین درختان در هنر منبت کاری محسوب می شود که شامل :

• چوب درخت گردو
• چوب درخت نارون
• چوب درخت راش
• چوب درخت گلابی
• چوب درخت تبریزی
• چوب درخت شمشاد